یاشام قوخوسو

سحر هاوا هله سرین ایکن خیابانین یوخاریسینا طرف گئدیردیم و بیر آن بیر گؤزل و نسبتا قوی قوخو منی ایلگیلندیردی. قوخو گلمیرده، بیر آن سانکی قوخودان بیر بولوت ایچینه گیردیم. بیر رویا کیمی. گئچن هفته‌لرده ده بوردان گئچمیشدیم آما بو قوخو یوخ ایدی. بیراز ایلرلیندن سونرا قوخو داها دا چوخالدی و اوزاقدا سول الده اولان ایگده آغاجلارین گؤردوم. ایگده چیچکلرینین بیر ایسسی و جانلاندیریجی قوخوسو وارایدی و قوخونون حجمی ائله چوخ ایدی، سانکی ایگده آغاجلاری اولان یئرین آتمسفری یاشقا یئرلردن آیریلمیش ایدی. یئرییرکن بیلمزدن بیر آن اؤزوو شنلندیریجی و گؤزل بیر اتمسفرین ایچینده بولورسان. دوز چارراها سول طرفدن یئتیشن ایکی یولدا بئش آلتی ایگده آغاجی دیب دیبه واردی. آغاجلارین یانینا گئتدیم و نارین ساری چیچکدن دولو داللاری یاخیندان توتوپ و دریندن نئچه نفس آلدیم. ایگسیندن دویموردوم. چیچکلر سالخیم سالخیم. بو نارین چیچکلردن قالخان بو قوخو حجمی اینانیلماز!. سانکی دامارلاریمدا قان جریانیندان خبرسیزدیم اما بو آغاجلارا یاخینلاشاندان سورا فرقینه واردیم. آدام جانلانیر. کئشگه بو قوخونو ساخلاماق اولاردی!

اومید قیرینتیلاری جیبیمده

گؤزل رویالاردان
قورخودوجو دونیایا گؤز آچاندا

هئچ اولماسا

جیبلریمین دیبینده اومید قیرینتیلاری اولسون.

دوروم دوزه‌له‌جک

1. ویکتور فرانکل «اینسانین آنلام آراییشی»ندا محکوملار قاطار ایله اوشویتز کمپینه یاخینلاشماق صحنه‌سینده «اعدامی ائرته‌لمه یانیلساماسی (توهم)*» دوروموندان سؤز ائدیر. اعدامی ائرته‌لمه یانیلساماسی بیر بللی روانی دورومدور کی اعداما محکوم اولانلار آراسیندا، اعدام لحظه‌سیندن اؤنجه‌کی لحظه‌لر باش وئریر. بو دورومدا اعداما محکوم کیمسه‌نین بئینینده بو یانیلساما (توهم) اولوشور کی امکانی وار هر آن و حتی اعدامین ان سون دقیقه‌لرینده بیله اعدام حؤکمی ائرته‌لنه و اعدام‌دان قورتولا. فرانکل دییر اوشویتزه یئتیشنده، بیزده اومیدین سون ذره‌لرینه دایانمیشدیق و اینانمیشدیق کی دوروم چوخ دا پیس اولمایاجاق. فرانکل دییر بیزیم قاطار اوشویتزه یئتیشنده اوزاقدان بیر تعداد محکومی گؤردوک اوزلری گیرده و یاناقلاری قیرمیزی و بو بیزه بؤیوک بیر تشویق و اورکلندیرمه ساییلیردی کی «بلی دوروم چوخ دا پیس دگیل» و آرتیریر کی اما بیز بیلمیردیک اوشویتز گؤرولی‌لری یئنی محکوملاری آلماق ایچون بیر سئچیلمیش ائکیپ دوزلتمیشدیلر کی گون به گون قاطار دوراغینا گتیرتدیریرمیشلر!

2. ایرانین بوگونکی دوروموندا دئمک اولار حاکمیت و نظام هرم‌ینین ان یوخاریسیندان تا آشاغیسینا کیمی و هرم‌دن خاریج هر کیمسه بو «اعدامی ائرته‌لمه یانیلماسینا»دوچار اولموشلار. حاکیمیتین یوخاریلاری بونا اومید باغلییپ کی ایکی آی سورا آمئریکادا دونالد ترامپ داها چیخمایاجاق و اوبیری جمهور باشقانی تحریملری قالدیراجاق و یا مردم دوروما دؤزه‌جک و اعتراض ائتمیه‌جک‌لر. کوتله و مردم بونا اینانیر کی داها دولار و قیزیلین ان باها قیمتی ائله بوگونکی قیمتدیر و بوندان اضافه باهالاشمایاجاق. نظام تبلیغ ایله بورسا یوللادیغی ساده انسانلار بونا اینانیرلار کی بورس سیندیغین سینیپ و بوندان اضافه سینمایاجاق. ماشین لازیم اولانلار بونا اینانیر کی پراید 120 میلیوندان داها یوخاری گئتمیه‌جک، نیه کی سوریه ده 3 میلیونا آلینیر**! ائو ائشیک لازیم اولانلار دا اینانیر کی داها ائوین ان یوکسیک قیمتی بو. و بلکه ده چوخلاری اینانیر کی ماشین و ملک و قیزیل و دولاردا حباب وار و بو قیمت‌لره معامله ائلینلر ضرر ائلیرلر. بیر چوخلاری اینانیر کی دوروم دوزله‌جک و اؤزوموزونکولر ده بونا اینانیر کی بوگون صاباح اولیه حق و حقوق‌لاریمیزی آلاجاغیق و تورکجه مدرسه‌لره یول تاپاجاق.
----
* delusion of reprieve
** گئچن ایل قیشدا بیر نفر منه دییردی کی پرایدا 50 میلیون وئره‌نین عقلی یوخ!
 

اونلاری آییرد ائده‌بیلیرمیسینیز؟

1. ویکتور فرانکل «اینسانین آنلام آراییشی»ندا، نازی‌لرین توتساقیندا یاشامیش تجربه‌لریندن یازیر. دییر نازی‌لرین اعتمادین قازانمیش، معتمد توتساقلارین اؤزل امتیازلاری واردی و اونلارا کاپو دییرمیش‌لر. کاپولارین ان گرچکدن نفرت ائتدیگی توتساقلار، معمولی توتساقلارمیش کی قوللاریندا هئچ بیر اؤزل نیشان داشیمیرمیشلار. معمولی توتساقلار یا یئمگه هئچ بیر شئی‌لری اولماز و یا چوخ آز یئمک‌لری اولورکن، کاپولار توتساق کمپینده یاشادیقلاری ریفاه، زنداندان خاریج بوتون یاشایشلاریندان داها چوخ یاخجی اولوردو. بو اوزدن چوخ زامان کاپولارین توتساقلارین علیه‌ینه قوللاندیغی شیدت، توتساق نگهبان و مامورلاریندان داها بتر اولارمیش و کاپولار توتساقلاری اس.اس. آداملاریندان داها دا رحمیسیزجه‌سینه ووراردیلار. البته کی بو کاپولار سادجه کاراکتئرلری بؤیله بیر ایشلمه (رویه) اویارلی اولان توتساقلارین ایچیندن سئچیلرمیشلر و اگر اولاردان اینتظار اولانانا بویون اگمه‌سئیدیلر، تئز روتبه‌لری اینردی. بو اوزدن اونلار چوخ تئز اس.اس. آداملاری و کمپ مامورلارینا بنزردیلر و اونلارلا عئنی اولان روانی تملده قضاوت ائتمه‌گه باشلاردیلار.

2. سادجه نازی زامانی دگیل، بلکه ایندی ده بو کاپولاری گؤرمک اولار. اونلاری گؤرمک ایچون لازیم دگیل آلمان و یا باشقا بیر اؤلکه نین توتساقیندا اولاسینیز، ائله بو اؤز دؤره-بریمیزده، جامعه‌نین ایچینده بونلاری گؤرمک اولار. 

تام وازگئچمیشکن بئله

1. باشقالاری رویالاریندا قووشماق حسرتین گئدیریرکن، من یوخولاریمدا دا رد اولورام. بیر کره دگیل، مین کره رد اولورام. تام وازگئچمیشکن بئله!
 

2. حافیظ بگ‌دن:

دیدم به خواب دوش که ماهی برآمدی              کز عکس روی او شب هجران سر آمدی
تعبیر رفت یار سفرکرده می رسد                   ای کاج هر چه زودتر از در درآمدی
ذکرش به خیر ساقی فرخنده فال من                کز در مدام با قدح و ساغر آمدی
خوش بودی ار به خواب بدیدی دیار خویش        تا یاد صحبتش سوی ما رهبر آمدی
فیض ازل به زور و زر ار آمدی به دست          آب خضر نصیبه اسکندر آمدی
آن عهد یاد باد که از بام و در مرا                  هر دم پیام یار و خط دلبر آمدی
کی یافتی رقیب تو چندین مجال ظلم                 مظلومی ار شبی به در داور آمدی
خامان ره نرفته چه دانند ذوق عشق                 دریادلی بجوی دلیری سرآمدی
آن کو تو را به سنگ دلی کرد رهنمون             ای کاشکی که پاش به سنگی برآمدی
گر دیگری به شیوه حافظ زدی رقم                 مقبول طبع شاه هنرپرور آمدی

 

3. ایمکانسیز عشق - مته خان آکدنیز

 

بو قدر فرق؟!

آدام دؤرت بئش دانا آمئریکا ویدیو کلیپینه باخیپ، سورا دا دؤرت بئش دانا تورکیه کاناللاریندا ویدیو کلیپه باخاندا، سانیر تورکیه ویدیو کلیپ‌لرین دؤرت بئش دانا مدرسه اوشاغی موبایل ایله آمئریکا ویدیو کلیپ‌لریندن تقلید یاپاراق چکیپلر!

یئرلی ویدیو کلیپلریمیز ده کی جای خود دارد!

اولماز یا، خیال یا ...

Şimdi açsam pencereyi beklesem
Sen gelsen
Olmaz ya hani geliversen
Hiç bir şey sormasan
Hiç bir şey söylemesen
Sussam
Sussan
Sussak.
Susuşların anlattığını dinlesek
Sırt sırta otursak
Katılasıya ağlasak
Sormasak birbirimize sebebini
Sarılsam
Sarılsan
Sarılsak.
Ve yine hiç bir şey konuşmasak
Ama anlasak
Ne vardı sahi
Olmaz ya
Hayal ya
Hani diyorum olsa ne vardı.

شعر: جمال ثریا
سس: اینستاگرام papatya_hanem_

----

شعری بوردان سسلی دینلیین.

و بیر باشقا اوخوماغی بوردان دینلیین.

الله رحمت ائله‌سین

اؤنجه‌لر نجف دریابندری یه گؤره بونو یازمیشدیم. بیلمیرم، بلکه ده منیم نظریمه بوجور گلیر؟! نه بیلیم.

بوگون اؤلوم خبرین ائشیتدیم، الله رحمت ائله‌سین.

 

ساغولسون دئدیگینه اینانیردی...

1. مینمیشدیم اسنپه. شوفئر دورومدان گیلئیلی ایدی. دییردی هم خانیمیم ایشلیر، هم ده اؤزوم سیپاه-ی فیلان دا اولارام. علی الظاهر بوش واختلاریندا دا اسنپده ایشلیرمیش. الین توتدی آینانین ساغیندا و سولونداکی کیچیک قیزیندان و اوغلوندان اولان ایکی 3*4 رسمی عکسه و دییردی «بولارین خرجین یئتیرنمیرم». «به راستی ما انسان را در رنج و سختی آفریدیم»ی آلینتیلادی (نقل قول ائتدی) و دئدی «نیه آخی؟! یازیق اینسان نه گوناه ائلییپ؟!»*. مندن سورشدی «اینسان اؤز اوشاغین اوتا سالابیلر؟! هر نه قدر ده ناجور اوشاق اولسا، هر نه قدر ده ناباب اولا، اینسان اؤز اوشاغین مثلا زیندانا سالابیلر؟! من اون بیر یاشیمدان آییندیم. او زاماندان بیلدیم کی بولار هاممیسی یالاندی. او دونیا، جهنم، هر زات یالاندی. الله نجور اؤز یاراتدیقلارین یاندیراجاق؟ نجور اولاری جهنمه سالاجاق؟! هئچ‌ده اولماسا الله هره‌نین وجودوندا بیر ذره اؤز روحوندان قرار وئریپ...». دئدی «کارو نی تانیرسان؟». دئدیم یوخ. دئدی «یازاردی، خاریجی یازاردی. قدیم کیتاپلاری اولاردی ایندی دا یوخدی». دئدیم باخارام. بو آرادا من کارو نی موبایلیمدا آختاریردیم. دئدی «لطفا گوسفند نباشید ... » جمله سین یاخجی بیلمه‌دیم ندیر. ساندیم دییر کی لطفا گوسفند نباشید کاروداندی.

2. موبایلیمین باتریسی قوتارمیشدی او آرادا، بیله‎سینه ده دئدیم کی باتری قوتاردی، بیلدی. ساغولسون یئتیشندن سونرا پولی وئردیم بیر شئی گئری قایتارمادی. آخشام موبایلی سالدیم شارژا، گؤردوم کی ساغولسون 50% سالیپ حئسابیما**.
——
* بولاری دیینده سئزن آکسونون او اوخوماغی یادیما گلدی کی دییر «آجیدان گئچمه‌ین نم نمنه لر بیر آز اکسیکلیکدی». ایندی باخیرام گؤرورم کی دییپ «آجیدان گئچمه‌ین شارکیلار بیر آز اکسیکلیکدی».
** ماشینا میننده قیمته باخمیشدیم، بیلیردیم نئچه دی. هم حالیم اولمادی اعتراضا و هم ده بیر عاجیل دوروم راست گلدی او آن.

یاشاماغا دایر

بوگون ماشیندا گئدیردیم، یول کناریندا راست گله بیر قویون سوروسو گؤردوم. بیر قهوه‌ای رنگلی، عضله‌لی، کؤک و یئکه بیر چوبان ایتی ده واریدی. سورو دؤره‌سینده دولانیردی. بیرآن ذهنیمه گلدی کی اگر ایندی بیر قورت بو سورویه سالدیرسا نه اولار؟!
طبیعی‌دیر، بو سئناریودا قورت قویونلارا حمله ائده‌جک و ایت چالیشاجاق قورتو توتسون یا قووالاسین. برکه دوشسه قورت ایته ده سالدیراجاق. ذهنیمه گلدی کی هانکیسی داها باشاریلی اولابیلر و نیه؟! بوردا ایتین یا قورت‌ون باشاریلی اولماق قونوسون بوجور فرضی فرضی دئمک اولماز. دوروما باغلیدیر. کؤکوندن دوروما باغلیدیر. ایکیسی‌نین ده گوجونه و قدرتینه باغلیدیر. من دئمک ایسته‌دیگیم شئی «دورم» و یا «گوج» ایله ایلگیسی یوخ. هئچ ایت و قورت‌ون دا اؤزلوگو ایله ده ایشیم یوخ. ایت و قورتو ذهنین‌دن آت و یئرینه ایکی اینسان قوی همان نقشده آما عئنی ایت و قورت گودولرینده (انگیزه). اینسانلارین بیری سورونو گؤزلویور، قورویور و اوبیریسی قویونلارا و قورویوجو اینسانا سالدیریر و گودولری ایت و قورت کیمیدیر عیناً. آما یازینی ایت و قورت ایله باشلامیشام دییه، ائله اونلار ایله ده دوام ائدیرم. دئمک ایسته‌دیگیم شئ گودو و نیت ایله ایلگیلیدیر. قورت، قویونلارا یا ایته سالدیریرسا، نیه سالدیریر؟ ایت قویونلاری قوروماق ایستیرسه، نیه قورویور؟! یانی ایت و قورت‌ون گؤردوکلری ایشدن، گودولری و ذهینسل آلت‌یاپیلاری نه؟!
سانیرام بیر ایشده باشاریلی اولماغین ان اؤنملی فاکتورلارین بیری، او ایشی یورودن نیت، گودو و آلت‌یاپیدیر. ایتین اینسانا و سورویه روحسل باغلی اولدوغونو قویالیم اونون غریزی مدافعه ائتمک کاراکتئرینین یانینا. سانیرام بولار ایتین قوروماق گودولری و ذهینسل آلت‌یاپیلاری‌دیر. او الده، قورت‌دا روحسل باغلیلیق یوخدور. غریزی اولاراق ییرتیجیدیر. بونون یانینا اونون آجلیغین قویون. آجلیق یانی اؤلوم. غریزی ییرتیجیلیق و آجلیق بیر-بیری ایله قاریشیرسا، بو ایشی قورت ایچین بیر اؤلوم یاشام ساواشی سانماق اولارکن، ایت ایچین بیر اؤلوم یاشام ساواشی فرض ائتمک اولماز. ایت ایچین داها چوخ هابی‌دیر (hobby) دییه دوشونورم من.
سانیرام اؤلوم و یا یاشام تهلوکه‌سی و جیددیتی ایله آتیلان هر بیر آتدیم، داها کسکین، داها صلابتلی، داها گوجلو آتیلار. بو دوروملاردا اینسان سانار کؤکسونده آتان قلب، داماریندا آخان قان بوشونا دگیل. قورتون ایشینده کسکینلیک و گوجلولوک، ایتین ایشیندن داها چوخدور و سانیرام قورت داها باشاریلی اولابیلر. آما دئمک ایسته‌دیگیم شئی قورتو قوتلاماق دگیل، بلکه اینسانلاردیلار، اینسانلار. اینسان گؤردوگو هر بیر ایشی یاشام ندنی بیلیرسه (حقیقی آنلامدا، قورت کیمی) او ایش ایش اولار. اینسان یاپمادیغی هر بیر ایشی اؤلومه سبب اولاجاغینی سانیرسا، او ایش یئرده قالماز. بیر اینسان عؤمور بویو بوتون ایشلری بؤیله‌سی یاپیرسا، سونوجدا «یاشادیم» دییه هایقیرا بیلر.
 

چهارشنبه 3 اردیبهشت 1399